Transit
bipartisyon ameliyatı gastrik bypass ameliyatının en yeni türüdür. Kilo vermek
için ve Tip 2 diyabet hastalığını daha iyi kontrol etmek amacıyla uygulanır. Transit
bipartisyon ameliyatı diğer gastrik bypass ameliyatları gibi hem yeme miktarını
kısıtlar hem de gıdaların emilimini azaltır.
Transit
bipartisyon ameliyatı gastrik bypass cerrahisinin en son uygulanan
versiyonudur. Bu ameliyat şeklinde önce tüp mide ameliyatı yapılır ve ince
bağırsağın ileri bir kısmı tüpleştirilen mideye bağlanır. Transit bipartisyon
ameliyatından sonra kişiler eskisine göre az miktarda gıda ile erkenden
doyarlar. Aynı zamanda yenilen besinler daha az emilir. Bu sayede alınan günlük
kalori miktarı düşer ve kişi kilo vermeye başlar. Dolayısıyla transit
bipartisyon ameliyatı sonrası kişinin hem yeme kapasitesi azalır hem de
yedikleri daha az ince bağırsaktan emilir.
Transit
bipartisyon ameliyatı en az altı ay süreyle diyet ve egzersiz yapmalarına
rağmen kilo veremeyen ve kontrolsüz Tip 2 şeker hastalığı olan kişiler için uygundur.
Transit bipartisyon ameliyatı olacak kişilerin ya vücut kitle indeksleri 40
kg/m2 ve üstü olmalı ya da vücut kitle indeksleri 35-40 kg/m2 arasında ama
şeker hastalığı, yüksek tansiyon, uyku apnesi gibi yandaş hastalıklardan
birinin de bulunması gerekir. Son senelerde vücut kitle indeksi 30-35 kg/m2
arasında olup ilaç ile kontrol edilemeyen Tip-2 şeker hastalarının tedavisi
içinde transit bipartisyon ameliyatı tavsiye edilmektedir.
Yeme
miktarını kısıtlayan ve transit bipartisyon ameliyatı tam teşekküllü bir
hastanede laparoskopik yöntemle genel anestezi altında yapılır. Laparoskopik yönteme “kapalı ameliyat” da denir.
Laparoskopik yöntemde transit bipartisyon ameliyatını yapacak doktor karın
içini önce karbondioksit gazı ile şişirir ve sonra bir kamera ile karın içine
girer. Daha sonra uzunca çubuk şeklinde ki birkaç adet cerrahi cihaz 5-10mm
arası cilt kesilerinden karın içine sokulur.
Daha sonra mide tıpkı tüp mide ameliyatı yapar
gibi küçültülür ve büyük mide kısmı karın dışına çıkarılır, ince bağırsak uygun
bir yerinden tüpleştirilen mideye bağlanarak ameliyat tamamlanır. Böylece
yenilen besinler hem doğal yoldan hem de yeni bağlantı yapılan bağırsak
yolundan ilerler. Transit bipartisyon ameliyatından sonra endoskopi ile midenin
görülmeyen kısmı kalmaz. Oysa rny gastrik bypass ve mini gastrik bypass
ameliyatından sonra midenin büyük kısmı ve on iki parmak bağırsağı endoskopi
ile kontrol etme şansı kalmaz.
Dolayısıyla transit bipartisyon ameliyatının en önemli avantajı ameliyat
sonrası endoskopik inceleme imkanın olmasıdır.
Transit
bipartisyon ameliyatından sonra da diğer zayıflama ameliyatları gibi standart
miktarda kilo verilmez. Kilo verme oranını yapılan ince bağırsak bağlantıların
uzunluğu ve vücut kitle indeksi dediğimiz boy, kilo oranı belirler. Örneğin boyu bir 160 cm kilosu 100 olan
birisi aynı transit bipartisyon ameliyatı olduğu zaman 30 - 35 kilo verirken
boyu 160 cm kilosu 150 kg olan birisi
ise 45- 50 kilo verecektir. Öte yandan kişinin yaşam tarzını nasıl değiştirdiği
de verilecek kilo miktarını yakından etkiler. Örneğin sağlıklı beslenenler ve
düzenli egzersiz yapanlar daha iyi oranda kilo verirler. Yapılan araştırmalar transit
bipartisyon ameliyatından bir yıl sonra kişilerin ortalama başlangıç
kilolarının %30-40’nı verebildiklerini göstermektedir.
Deneyimli cerrahlar tarafından yapılan
transit bipartisyon ameliyatına bağlı komplikasyon oranları safra kesesi ya da
apandisit ameliyatlarından farklı değildir.
Dolayısıyla obezite cerrahisine bağlı
meydana gelen nadir komplikasyonlar medya hemen haber yapmakta ve bu yüzden obezite
cerrahisinden fayda görebilecek pek çok hastaya tereddütler yaşatılmaktadır.
Hastalar bu gibi haberleri dikkatte almasalar bile aileleri, arkadaşları ve
çevreleri ameliyattan fayda görebilecek insanları oldukça olumsuz bir şekilde
etkilemektedirler.
Transit bipartisyon ameliyatından
sonra her türlü ameliyatlardan sonra görülebilen kanama, akciğer
enfeksiyonları, tromboemboli, karın içi organ yaralanmaları ve cilt
enfeksiyonları gibi sorunlar yaşanabilir.
Transit
bipartisyon ameliyatının en önemli avantajı ameliyat sonrası endoskopi ile
görülemeyen herhangi bir mide kısmının ve kalmaması ve on iki parmak
bağırsağına erişilebilmesidir.
Transit bipartisyon ameliyatı
olanlar tüp mide ameliyatının aksine sıvı beslenme dönemleri daha kısadır. Genellikle
ilk birkaç gün sıvı, sonra püre sonra da katı yiyecek yemeye başlarlar. Transit
bipartisyon ameliyatında tüp mide ameliyatında olduğu gibi pilor dediğimiz
midenin çıkış kısmı devre dışı kalmamış olsa da tüpleştirilen midenin ince
bağırsak bağlantısı sürekli açıktır ve basınç artışına yol açmaz.
Transit bipartisyon
ameliyatından sonra örnek beslenme şemasını Blog kısmında ki makaleler arasında
bulabilirsiniz.
Transit
bipartisyon ameliyat fiyatlarını hastanelerin fiyat politikası, cerrahın
deneyimi ve hastanın genel sağlık problemleri belirler. Ancak maalesef tüp mide
ameliyatları gibi transit bipartisyon ameliyatları
da artık ameliyatı talep eden kişiler tarafından bir ürün gibi algılanmakta, ameliyatı
yapan kurumlar tarafından da bir ürün gibi satılmaktadır. Bu durum kişileri
ürünü en ucuz satanlara doğru yöneltmektedir. Oysa hiçbir ameliyat fabrikasyon
üretilen ve satılan ürünlere benzemez.
Transit
bipartisyon ameliyatı olacakların önceliği cerrahın bilgisi becerisi ve
deneyimi olmalıdır. Kesinlikle reklam yoluyla en ucuz fiyat veren hastane ve
cerrahlardan uzak durulmalıdır.
Transit bipartisyon ameliyatı teknik olarak ortalama bir saat civarında sürer. Ancak hastanın ameliyathaneye götürülmesi, uyutulmak için hazırlanması, uyuduktan sonra ameliyat masasına pozisyon verilmesi, silinmesi, örtülmesi, laparoskopik cihaz bağlantılarının yapılması, ameliyatın gerçekleştirilmesi, hastanın uyandırılması ve derlenme odasında kendisine gelinceye kadar tutulması, ameliyathaneden yattığı odaya kadar nakil edilmesi ise zaman alır. Bu yüzden hastanın ameliyat için odasından çıkıp yeniden odasına dönünceye kadar geçen zaman bazen 2-3 saati bulabilir
Transit bipartisyon ameliyatından sonra ortalama iki gece hastanede kalınır.
Genelde su geçirmez spançlar ile taburcu günü hastanede ya da eve gidince duş alınır. Gerekmedikçe pansuman yapılmaz.
Genellikle küçük cilt dikişleri kendiliğinden emilen dikişler ile dikildiği için dikiş alınmaz ve genellikle pansuman gerekmez.
Dikiş yerindeki kabuklar dökülmedikçe ve yara yeri iyice kapanmadıkça havuza ve denize girilmez. Yara iyileşmesi iyi olanlar ortalama ameliyattan on gün sonra havuza ve denize girebilirler.
Transit bipartisyon ameliyatından sonra etkili bir kilo kaybı için spor ve egzersiz yapmak şarttır. Egzersiz aynı zamanda genel sağlık durumu için de önemlidir. Transit bipartisyon ameliyatı sonrası erken dönemde sadece yürüyüş önerilir. İlerleyen zamanlarda ise daha ağır egzersizler temkinli şekilde yavaş yavaş yapılabilir.
Transit bipartisyon ameliyatı laparoskopik denilen kapalı teknikle yapıldığı için ameliyat sonrası süreç genellikle ağrısız ve konforludur. Bu yüzden masa başı işler yapanlar 3-4 gün sonra işlerin başına dönebilirler. Ağır işlerde çalışanların ise bir ay süreyle aşırı ağılık kaldırılmamaları gerekir.
Alkol hem yüksek kalorisi yüzünden hem de toksik özelliğinden dolayı sağlığı olumsuz etkiler. Alkol sıvı özelliği nedeniyle transit bipartisyon ameliyatı sonrası mide içinden hızla akarak ince bağırsaklara geçer ve emilir ve kalori olarak yağa dönüşür. Transit bipartisyon ameliyatı sonrası alkol kullananlar iyi oranda kilo veremedikleri gibi zaman içinde verdikleri kiloyu da yavaş yavaş geri alırlar. Bu yüzden Transit bipartisyon ameliyatı olmayı düşünenlerin alkol alışkanlığından vazgeçmeleri gerekir.
Alkol gibi sigara da zehirli özelliğinden dolayı sağlık için son derece zararlı bir alışkanlıktır. Sigara içenlerde transit bipartisyon ameliyatı sonrası mide ülseri ve gastrit gibi şikayetler daha sık görülür.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası önerilen beslenme tarzına uyulmadığı zaman geri kilo alınır. Kilo almanın asıl nedeni midenin büyümesi değildir. Çünkü transit bipartisyon ameliyatı sonrası kilo alanların asıl problemi porsiyonların artması değildir. Asıl sorun sürekli ve azar azar beslenmektir. Özellikle yüksek kalorili abur cubur tüketilmesi çikolata tatlı gibi gıdalara yönelinmesi kuru yemişlerin sık tüketilmesi kilo almaya yol açar. Bu yüzden transit bipartisyon ameliyatından sonra kilo almamanın yolu doktorunuzun tavsiyelerine kesinlikle uymaktır.
Transit bipartisyon ameliyatından sonra küçülen mide zaman içinde bir miktar genişler. Bu durum normal ve gereklidir. Çünkü sağlıklı ve yeterli beslenebilmek mide biraz esnemek zorundadır. Transit bipartisyon ameliyatından sonra doyma hissi ve ağrıya rağmen yemeye devam edenler, katı ve sıvıları bir arada tüketenler ve gazlı içecekler içenlerin mideleri daha çok büyür. Ancak mide büyümesi her zaman yeniden kilo alma nedeni değildir. Tüketilmesi daha kolay olan dondurma, çikolata, milk shake, enerji içecekleri, tatlı meyve suları, tatlı ve kuruyemiş gibi yemesi kolay ve kalorili yiyecekler en önemli kilo alma nedenidir.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası ilk yıl oruç tutulması önerilmez. Çünkü ameliyat sonrası porsiyonlar zaten çok azalmıştır ve kişinin bir defada yiyebileceği miktar dolayısıyla kısıtlıdır. Bu yüzden uzun süreli açlık ve susuzluk kişiyi olumsuz etkileyebilir. Ancak bir yıl geçtikten sonra uyum süreci kolaylaşır ve kişi oruç tutup tutamayacağına deneme yanılma yoluyla karar verebilir. Oruç tutmayı tolere edemeyenlere kesinlikle tutmaları önerilmez.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası dengeli ve sağlıklı beslenerek kilo verenlerde cilt gevşemesine bağlı sarkma daha az görülür. Ancak cildin çok genişlemesine yol açan aşırı kilolular da transit bipartisyon ameliyatı sonrası kilo verince cilt sarkmaları daha çok görülür. Genel olarak gençlere oranla yaşlılarda, erkeklere oranla kadınlarda daha fazla sarkma görülür.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası oluşan cilt sarkmalarına yönelik estetik ameliyatların zamanlaması oldukça önemlidir. Kural şudur: Kişi transit bipartisyon ameliyatı sonrası en düşük kiloya gelir ve bu kilosunda altı ay boyunca kaldığı zaman ameliyat planı yapılır. Dolayısıyla cilt ameliyatları için transit bipartisyon ameliyatı sonrası en az bir buçuk yıl geçmelidir. Aksi taktirde olası geri kilo alımına bağlı ciddi cilt ve görünüm sorunları yaşanır.
Transit bipartisyon ameliyatı olan çoğu kadın hasta aşırı kiloları nedeniyle kısırlık sorunu yaşamışlardır. Kısırlık sorunu kilolu olmaya bağlı olanlar tüp bebek tedavisinden de fayda görmemişlerdir. Dolayısıyla transit bipartisyon ameliyatı sonrası kilo verilmesi ile daha ilk aylarda bile hamile kalınabilir. Bu olasılık yüzünden transit bipartisyon ameliyatı sonrası kişi mutlaka gebe kalmaktan korunulmalı ve gebelik ameliyattan en az bir yıl sonrasında planlanmalıdır.
Obezite durumu sadece ağırlık sorunu değildir. Obeziteye bağlı çok sayıda hastalık da meydana gelir. Tip 2 şeker hastalığı bunların başında gelir. Tip 2 şeker hastalığını tetikleyen ise insülin direncidir. Diğer yandan yüksek tansiyon reflü astım eklem sorunları gibi daha pek çok sorun obezite durumunda görülür. Transit bipartisyon ameliyatı sonrası ameliyatın hem kilo verdiren etkisi hem de hormonal etkisinden dolayı şeker hastalığı ya tamamen düzelir ya da kullanılan ilaç dozu azalır. Ayrıca varsa yüksek tansiyon, horlama, astım gibi şikayetler de gastrik bypass ameliyatı sonrası kaybolur.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası hızlı kilo kaybına bağlı saç dökülmesi olabilir ancak bu dökülme kalıcı değildir. Bir kaç ay içerisinde dökülen tüm saçlar yeniden çıkar. Saç sağlığı için yeterli protein ve vitamin desteği gereklidir.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası çoğu hasta kilo kaybına bağlı üşüme hissedebilir. Nedeni bizi koruyan ve ısıtan yağ dokusunun hızlı bir şekilde kaybedilmesidir. Bu duruma zaman içerisinde adaptasyon gelişir.
Transit bipartisyon sonrası taburcu olanların ilk 10 gün kan sulandırıcı kullanılması önerilir. İlk 3 ay mide asidini azaltan ilaçların kullanılması gerekir. Vitamin ve mineral desteğine ise yapılacak testlere göre karar verilir.
Transit bipartisyon ameliyatı sonrası 45 günde, altıncı ayda, birinci yılda, 18 ayda ve ikinci yılda kan testleri yaptırmalıdır. Daha sonra yıllık kan testleri yapılır. Genel olarak şu testler yapılır: Hemogram, kan şekeri, üre, kreatin, ürik asit, ast, alt, albümin, TSH, PTH, ferritin, Vitamin B12, D vitamini, Trigliserid, Total kolesterol, HDL, LDL ve gerekirse HbA1c Her kontrolde hangi tahlillerin tekrar her kontrol zamanında hangi kan tahlillerinin yapılması gerektiğine kontrolü yapan doktor kararı verir ve tüm tahlillerin her defasında yapılmasına gerek yoktur. Örneğin D-vitamini tahlili çoğu kamu sağlık kuruluşunda kısıtlıdır ve özel kuruluşlarda ise aşırı pahalıdır. Bu yüzden D-Vitamini tahlili yapmak yerine d takviyesini vermek daha mantıklıdır. Transit bipartisyon ameliyatı sonrası altıncı ayda kişinin safra kesesi alınmamış ve ameliyat öncesi safra kesesinde taş saptanmamış ise safra kesesine yönelik bir ultrason yapılır. Çünkü hızlı kilo kaybına bağlı safra taşı görülme olasılığı %30 civarındadır. Safra kesesinde taş saptandığında ameliyat önerilir. Transit bipartisyon ameliyatı sonrası böbrek taşı oluşma olasılığı da artar. Bu yüzden üriner sistem ultrasonu da yaptırılmalıdır.
Transit bipartisyon ameliyatı ya da diğer obezite cerrahisi yöntemlerini olabilmek için yaş sınırı 18- 65 arası kabul edilir.
Transit bipartisyon ameliyatı eğer tekniğine uygun yapılmamış ve mide gerekenden daha büyük bırakılmışsa yeniden ameliyat düşünülebilir. Bazen daha etkili kilo kaybı için bağırsak ölçüleri değiştirmek faydalı olabilir.
Transit bipartisyon ameliyatı acil yapılması gereken ameliyatlardan farklıdır. Bu tür ameliyatlar planlı yapılmalıdır. Çünkü obezite durumunda kişi hem anesteziye hem de cerrahiye ait ciddi sorunlar yaşayabilir. Yapılan araştırmalar transit bipartisyon ameliyatı öncesi bir miktar kilo verenlerde daha az komplikasyon görüldüğünü kanıtlamıştır. Obezite durumunda sadece cilt altı değil karın içinde de aşırı yağ birikir. Aynı zamanda karaciğerde çok daha büyük ve yağlı hale gelir. Bu durum kapalı yapılacak ameliyatı oldukça güçleştirir. Bunu şöyle düşünebilirsiniz; Tıka basa eşya ile dolu bir odayı hayal edin. Bu odada ihtiyacınız olan bir eşyayı kolay bulabilir misiniz? Hadi buldunuz diyelim kolayca çıkartabilir misiniz? Ameliyat öncesi kilo verince önce karın içindeki yağlar azalacak ve karaciğer küçülecektir. Karın içindeki yağ ve karaciğer hacminizi azaltmazsanız ameliyatınızı yapacak cerrahta tıpkı sizin gibi aradığı eşyayı adeta bir oda olan karın içinizde ki mide ve bağırsaklarınızı zor görecek ve ameliyatınız riskli olacaktır. Bu yüzden daha risksiz bir transit bipartisyon ameliyatı olmak için ameliyat öncesi toplam vücut ağırlığının %5’ini vermek çok daha güvenli bir ameliyat olmaya yardımcı olacaktır.
