En sık görülen
hastalıklarından biri olan fıtık, özellikle bağırsak gibi karın içi
organların onu çevreleyen karın duvarından cilt altına doğru taşması halidir. Görselde de görüldüğü gibi Fıtık
karın bölgesinin herhangi bir kısmında görülebilir. Ikınma, ağırlık kaldırma gibi karın
içi basıncını arttıran durumlar sırasında da zaman zaman beliren ve kaybolan bir
çıkıntı şeklinde görülür. Fıtık kendiliğinden iyileşmediği için ameliyat edilmesi gerekir.
Fıtık,
bir kısım iç organların onu saran karın duvarının zayıf bir açıklığından dışarı
çıkması halidir. Fıtığı oluşturan en iç tabaka karın zarıdır ve bu zara fıtık
kesesi de denir. Dolayısıyla karın içindeki organlarda bu fıtık
kesesinin içinde yer alır. Fıtık kesesi içinde en sık ince bağırsaklar
bulunur.
Yaşlanma, kötü
beslenme, obezite, sigara kullanımı, doğum, karın içi basıncını arttıran ağır
egzersiz, aşırı ıkınma ve herhangi bir nedenle geçirilmiş karın ameliyatları
karın duvarı yapısını zayıflatır. Bu durum karın duvarında irili ufaklı
deliklere yol açarak fıtık oluşumuna zemin hazırlar.
Kişiden kişiye
ve fıtık çeşidine göre gözle görülebilen ilk belirtiler fıtık
oluşan bölgede şişlik, çıkıntı, ağrı, ve rahatsızlık hissidir.
Fıtık
belirtileri fıtığın oluştuğu yerlere göre değişkenlik gösterir. Kasık ve karın bölgesi fıtıkları cilt altında şişlik
şeklinde belirti verebilir. Ağrı bazen ilk belirti olabilir. Fıtık şişliği
büyüdükçe ağrı genellikle azalır ama tedavi dahada zorlaşır. Bel ve boyun fıtıklarında
ise bacaklarda ve kollarda güçsüzlük, ağrı ve his kaybı gibi belirtilerin yanı
sıra fıtığın olduğu bölgede de ağrı hissedilebilir. Aynı zamanda fıtık olan
bölgede uyuşma, hareket ederken zorlanma da fıtık belirtileri olarak
kabul edilir.
En sık görülen fıtık belirtileri şunlardır:
Fıtık;
genellikle önce hastaların kendileri tarafından hissedilir. Ancak kesin teşhis
bir doktorun muayenesi ve gerekirse yapılacak yüzeyel doku ultrasonografisi, MR
veya diğer görüntüleme yöntemleriyle anlaşılır.
Karın duvarı fıtıkları
oluşum yeri ve lokasyonuna göre temel olarak üçe ayrılır.
·
Kasık Fıtığı
·
Göbek Fıtığı
·
Ameliyat yeri ya da kesi yeri fıtıkları
Kasık fıtıkları
ise anatomik olarak direkt fıtık, indirekt fıtık ve femoral
fıtık olmak üzere üçe ayrılır. Bel
ve boyun fıtıkları ise karın duvarı fıtıklarından tamamen farklıdır. Bu fıtıklar
omurlar arasında bulunan disk denilen yastıkçıkların omur arasından taşması ile
oluşur. Taşma yüzünden sinirlere baskı olabilir. Bu baskı bel ve boyun ağrısı
ile birlikte kol ve bacaklara vuran ağrıya neden olabilir.
Bel ve boyun fıtıkları
hariç karın, göbek ve kasık bölgesinde meydana gelen fıtıkların tedavisi
genellikle ameliyattır. Açık, laparoskopik ve robotik robotik olmak üzere üç çeşit
fıtık ameliyatı yöntemi vardır. Her üç yöntemde de genellikle fıtık
onarımı için yapay bir yama kullanılır.
Açık ameliyat:
Fıtık
bölgesinden cilt kısmına bir kesi yapılır, fıtık kesesi etraf dokulardan
ayrıştırılır ve karın içine yeniden yerleştirilerek hasarlı doku kısmı yapay bir
yama yardımı ile kapatılır. Yamanın doğru biçimde uygulanması son derece
önemlidir. Uyguladığımız “Kasnak Tekniği”
yöntemi ile yapay yamaları fıtıklaşan bölgede ki sağlam dokulara
gerilimsiz ve çok güçlü biçimde tutturabildiğimiz için hastalarımız hem çok daha az
ağrı hissetmekte hem de uzun dönemde fıtık nüksü daha az oranda görülmektedir.
Laparoskopik cerrahi:
Açık cerrahiden
farklı olarak fıtık tamiri için kullanılan yama karın içine girilen bir
kamera ve bazı çubuklar yardımı ile fıtığın çıktığı açıklığı kapatacak şekilde
uygulanır. En büyük dezavantajı ise yamaların
özellikle göbek ve ameliyat yeri fıtıklarında bağırsaklar ile temas
etmesidir. Bu temas ileriki zamanlarda tehlikeli ve
ölümcül olabilen ince bağırsak sorunlarına yol açabilir.
Robotik fıtık ameliyatı:
Robotik cerrahi
aslında laparoskopik cerrahinin bir türüdür. Bu yöntemde cerrah
hastanın başında durmaz, cerrahi aletleri ameliyathanede yine hastaya yakın bir
konumda duran konsol yardımı ile kullanır. Robotik cerrahi, bazı küçük fıtıklar
için kullanılabileceği gibi, karın duvarının yeniden yapılandırılması için de
tercih edilebilir. Bu yöntemde de kullanılan yamalar laparoskopi cerrahi
yönteminde olduğu gibi bağırsaklar ile temas eder. Yamanın teması ise ileriki
zamanlarda tehlikeli bağırsak sorunlarına yol açabilir.
Genellikle karnın belirli bir bölgesinde meydana gelen ağrı, şişlik ve çıkıntı o bölgede fıtık meydana geldiğinin kanıtıdır. Ancak kesin teşhis alanında uzman bir doktor tarafından konulur.
Erken teşhis edilen ve doğru şekilde tedavi edilen fıtık vakaları ciddi bir durum teşkil etmez. Ancak tedavi edilmeyen fıtıklar bazen fıtık içindeki bağırsağın sıkışıp kangren olmasına neden olacağı için ölüme bile neden olabilir. Dolayısıyla tüm karın fıtıkları dikkatlice izlenmeli ve gerekirse ameliyat edilmelidir.
Boyun ve bel fıtıklarının aksine göbek ve kasık fıtıkları genellikle oluştuğu yerde ağrıya neden olur. Çünkü boyun ve bel fıtıkları kola ve bacağa giden sinirleri etkilerler.
Boyun ve bel fıtığı hariç karın, göbek, kasık ve kesi fıtıkları kendiliğinden iyileşmez.
Fıtıklar her yaşta görülebilir. Geçirilmiş karın ameliyatları, hamilelik ve obeziteye gibi nedenler gençlerde de fıtık olasılığını arttırabilir.
Fıtık Nedir ?